Als ondernemer wil je graag (door)groeien met je bedrijf. Alleen zijn er momenten waarop dat niet zo gemakkelijk gaat. Bijvoorbeeld in tijden van neergang in de vrije markt economie  (laagconjunctuur, crises) of wanneer privé-omstandigheden je aandacht vragen (denk aan ziekte van jezelf of een dierbare naaste). Juist dan wil je dat je onderneming nog steeds (goed) blijft draaien. Hoe je dat doet lees je in deze blog!

Zet jezelf op de eerste plaats

Om je onderneming de aandacht te geven die het verdient is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Ook in tijden dat het bedrijfsmatig of in je privéleven minder gaat. 

Zelf begin ik mijn dag altijd met een heerlijke ochtendwandeling. Zo ben ik niet alleen lekker in beweging, maar is het ook goed voor je hersenen en je hart. Het maakt je hoofd leeg en je geniet van al het moois om je heen. 

Gezond blijven is het belangrijkste goed!  

Toch kan het onverhoopt gebeuren dat je door privé-omstandigheden (langdurig) niet aanwezig kunt zijn in je onderneming. Het laatste wat je dan wilt is om je ook daar nog zorgen over te maken. Ondanks je afwezigheid wil je wel gewoon je personeel doorbetalen. Daarom is het goed om een (tijdelijke) vervanger aan te stellen die weet welke belangrijke taken allemaal uitgevoerd moeten worden. Zo kan je onderneming tijdens je afwezigheid blijven doordraaien.

Om de continuïteit van je onderneming dan goed te kunnen waarborgen is het opstellen van een ondernemingsakte ideaal. Het geeft niet alleen rust, maar maakt ook tot op detailniveau inzichtelijk wie verantwoordelijk is voor wat en waar alle belangrijke zaken terug te vinden zijn. Het opstellen ervan doen we samen en gaat per rechtsvorm en per natuurlijk persoon.

Kijk kritisch naar je bedrijfsdoelen

Niet alleen je gezondheid heeft invloed op hoe je sturing geeft aan je onderneming. Ook andere factoren kunnen ervoor zorgen dat je groeiplannen (tijdelijk) in de ijskast staan. 

Door vanaf het begin de vinger aan de pols te houden blijft de stip op de horizon helder in beeld. Daarvoor is het wel belangrijk om bedrijfsdoelen op te stellen, ze op te schrijven, te evalueren én bij te sturen. Door ze op te schrijven worden ze beter realiseerbaar. Juist wanneer je door een moeilijke periode heen gaat helpen ze je koers te houden.

Hierbij gaat het om bedrijfsdoelen voor de:

• korte termijn (tot één jaar);
• middellange termijn (1 tot 3 jaar);
• lange termijn (3-5 jaar).

Vooral de korte termijn doelen worden in tijden van tegenwind bij- of uitgesteld. Zij zijn eenmaal sneller aan veranderingen onderhevig. Voor de (middel)lange termijn doelen geldt dat minder. Deze doelen bepalen de koers van je onderneming. Er zijn vaak meerdere manieren waarop je deze doelen alsnog kunt bereiken. Daardoor zijn ze minder gevoelig voor onverwachte gebeurtenissen. 

Breng je huidige (financiële) situatie in kaart

Pak je bedrijfsplan, waar de bedrijfsdoelen in staan, er nog eens bij. Misschien denk je dat het de prullenbak in kan omdat je het voor de crisis hebt gemaakt, maar dat is niet zo! Neem het eens rustig door. Pak ook de resultaten van de afgelopen periode erbij. 

Kijk er kritisch naar en bedenk welke bedrijfsdoelen bijgesteld of uitgesteld kunnen worden. Welke doelen kunnen ondanks de lastige situatie nog steeds (gedeeltelijk) worden gerealiseerd? En welke helemaal niet meer? 

Er zijn doelen waarnaar je goed op weg bent om ze te realiseren en doelen waarbij dat niet het geval is. Maak een verdeling van wat wèl en niet is opgepakt en bekijk de bijbehorende budgetten. Wat heb je begroot en wat is er daadwerkelijk gespendeerd? Kunnen hierin verbeteringen worden aangebracht? Het kan zijn dat je bijvoorbeeld teveel begroot hebt voor een project of juist te weinig waardoor er meer wordt uitgegeven dan de bedoeling was. Maak de afweging of het zinvol is met bepaalde projecten door te gaan of niet. Hoe lastig dit misschien ook is. 

Je kunt elke euro immers maar één keer uitgeven. Zeker in moeilijke tijden. Het kan interessant zijn om met je leveranciers aangepaste afspraken te maken zodat je financiële ruimte (tijdelijk) wat groter wordt. Misschien kunnen de leverings- en betaalafspraken worden aangepast door nu een bepaald percentage aan te betalen? Het restant voldoe je later. Bij oplevering bijvoorbeeld. Zo kun je toch alvast vooruit (werken). Of misschien kun je zelf werkzaamheden uitvoeren bij de leverancier én de leverancier bij jou. Zo help je elkaar en hebben jullie je tijd nuttig besteedt.

Werk en denk (verder) vooruit

In moeilijke tijden ben je bezig met brandjes blussen. Toch is het verstandig om ook te blijven focussen op de toekomst. Er komen weer betere tijden en die wil je voortvarend ingaan. Daarom is het goed om ook na te denken over wat je nu al kunt doen voor later. Bijvoorbeeld werkzaamheden of ideeën die je op de plank hebt liggen nu al uitwerken en voorbereiden voor straks. 

Het is handig om deze werkzaamheden in een dagplanning te zetten. In deze planning  vermeld je welke werkzaamheden je, ondanks de moeilijke tijd waarin je verkeert, nu (nog) kunt (blijven) doen. 

Het kan door alle hectiek soms lastig zijn om zo’n planning op te stellen, omdat het niet altijd gemakkelijk is het overzicht te bewaren. Wat heeft prioriteit en wat niet of minder? Het helpt om hier met iemand over te sparren. Bijvoorbeeld met je (business)partner of business planner. Zij kunnen vaak goed aangeven waar je kracht en expertise ligt. Dat is de kern om op te blijven focussen. Zo voorkom je ook dat je gaat micromanagen. 

Zoals je ziet kun je ook in roerige tijden continuïteit of groei binnen je onderneming realiseren. Misschien moet je daarvoor eerst wat hordes nemen en (tijdelijk) een zijweg inslaan, maar die stip op de horizon is nog steeds in zicht. Een bedrijfsplan en dagplanning helpen je hierbij omdat het structuur geeft aan je onderneming. Hang je A4 businessplan dus goed zichtbaar op. Het liefst op een plek waar je het met regelmaat ziet, bijvoorbeeld op de koelkast of op je spiegel. Dat helpt je om er gefocust mee aan de slag te blijven en tijdig bij te sturen waar dat nodig is. Maak op basis daarvan een dagelijkse planning die je helpt prioriteiten te stellen en houvast geeft.

Vind je het lastig om je bedrijfsdoelen in kaart te brengen? Of om ze te koppelen aan je financiën? Heb je behoefte aan ondersteuning en advies bij het behalen en/of bijsturen van je bedrijfsdoelen? Ik help je graag! Neem daarvoor gerust contact met mij op. Via de Online OndernemersBoost help ik je met al je ondernemersvragen. Plan een afspraak en stel je vraag: https://calendly.com/blijmaker 

Eén van de grootste uitdagingen als ondernemer is om koers te houden als zich een (wereldwijde) crisis voordoet. Hoe houd je focus wanneer je vooral bezig bent met brandjes blussen? 

Je denkt misschien dat je de ingeslagen weg moet laten varen, maar niets is minder waar. Juist in crisistijd is het belangrijk om de stip op de horizon te houden. 

Ongeacht of er sprake is van een crisis, is het goed om de bedrijfsdoelen voor jezelf op te schrijven. Dit helpt je focus te houden. Ook tijdens hectische periodes of wanneer alles opeens op z’n kop staat.  

Toch blijkt het opschrijven van bedrijfsdoelen voor veel ondernemers lastig, want maar 44% schrijft een bedrijfsplan. Dit is hét plan waarin bedrijfsdoelen worden opgeschreven. De overige 56% heeft dus geen bedrijfsplan en daarmee de bedrijfsdoelen ook niet gedocumenteerd.

“Goals that are not written down are just wishes” (Fitzhugh Dodson)

Gelukkig zijn er verschillende experts die je kunnen helpen om hierbij focus te houden. Zo is er de ondernemersadviseur, de business coach, de financieel adviseur en de business planner. Allemaal hebben ze hun eigen expertise waar je als ondernemer gebruik van kunt maken. Wie doet wat? Dat én hoe je koers kunt houden ten tijden van crisis vertel ik in deze blog. 

Wat is business planning?

Business planning wordt ingezet door grote en kleine(re) bedrijven om richting en houvast te geven aan de koers van hun onderneming. Het helpt om de bedrijfsdoelen te achterhalen, te beschrijven en aan te scherpen. Wanneer dat helder is kan hier gemakkelijker op gestuurd worden. Er kunnen betere keuzes worden gemaakt, het vergroot de marktkennis én kansen en risico’s worden zichtbaar. 

Kort gezegd is business planning een visie op hoe je binnen en buiten je onderneming omgaat met veranderingen om de gestelde bedrijfsdoelen te behalen. 

Daarnaast wordt het ingezet voor het ontwikkelen van een strategisch plan. Hierin wordt duidelijk vermeld hoe de bedrijfsdoelen op korte en lange termijn behaald worden. Wat moet er elke dag gedaan worden om deze doelen te verwezenlijken? Waar nodig wordt er bijgestuurd. 

Het allerbelangrijkste is dat je duidelijkheid schept over wat jouw business propositie is, zodat je daar je plan op kunt afstemmen. Het helpt je om:

1) Je bedrijfsdoelen duidelijk te communiceren – Wat wil je bereiken?

2) Inzichtelijk te krijgen hoe je die bedrijfsdoelen gaat realiseren – Wat heb je aan mensen en middelen beschikbaar?

3) Te achterhalen wat er binnen en buiten je onderneming speelt – Hoe ga je daar nu en in de toekomst mee om?

4). Analyseer de bedrijfsprestaties – Hoe sta je ervoor?

5). Maak beslissingen – Wat ga je doen?

6). Implementeer de gewenste strategieën – Hoe ga je dat doen?

7). Evalueer het plan – Werkt het?

Breng in kaart hoe je onderneming draait. Kijk zowel naar de korte als lange termijn. Hoe verhouden de omzet, de winst en de kosten zich ten opzichte van elkaar? Zijn er genoeg reserves in kas? Vooral dit laatste is ten tijde van een crisis belangrijk, want het geeft aan hoe lang je het als onderneming vol kunt houden wanneer opdrachten of bestellingen teruglopen en kosten doorlopen. 

Wanneer de buffervoorraad beperkt is óf de bodem langzaam in zicht raakt kun je tussenstappen nemen om je onderneming op koers te houden. Er zijn verschillende dingen die je kunt doen. Bekijk wie of wat je nodig hebt. Dit kan het aanvragen van tijdelijk extra krediet zijn of werktijdverkorting voor je medewerkers. Onderneem daarna snel actie door in gesprek te gaan met banken, (lokale) overheden, verzekeraars etc. Vergeet niet dat je gestelde bedrijfsdoelen nog steeds relevant zijn! De weg ernaartoe verloopt alleen anders. Misschien duurt het wat langer omdat je een flinke omweg moet maken. 

 ‘The road to success is never a straight line’.  

Het nut van business planning

Misschien heb je de bedrijfsdoelen wel duidelijk voor ogen maar heb je ze nog niet allemaal op papier. Toch kan het je helpen ze op te schrijven, daarmee breng je structuur en focus aan. Het geeft je informatie waarmee je (belangrijke) beslissingen kunt nemen over alle aspecten in je onderneming (financiën, productie, marketing etc). Zo kun je gemakkelijker behaalde resultaten vergelijken, activiteiten aan doelstellingen koppelen, hier budgetten aanhangen en ideeën testen. Het helpt je tijdig bij te sturen én proactief te handelen, waar en wanneer dat nodig is. 

Maar ja, waar begin je? Er is een handig stappenplan dat je daarbij kan helpen. Door dit stappenplan te doorlopen houd je grip en focus op je bedrijfsdoelen en je financiële situatie. Achtereenvolgens gaat het om de volgende stappen:

Stap 1: Breng je klantsegmenten in kaart;

Stap 2: Beschrijf je toegevoegde waarde aan de klant;

Stap 3: Breng je verkoopkanalen in kaart;

Stap 4: Beschrijf je verdienmodel;

Stap 5: Geef aan welke bedrijfsmiddelen nodig zijn;

Stap 6: Bepaal je kernactiviteiten;

Stap 7. Breng je partners in beeld;

Stap 8. Maak je kostenstructuur inzichtelijk;

Stap 9. Breng je inkomstenbronnen in kaart.

Het resultaat leg je vast in een Business Model Canvas op één A4. Op die manier houd je simpel zicht op de te behalen doelstellingen. Zo blijf je er gefocust mee aan de slag.

Wat doet een business planner?

Een business planner, zoals ik, helpt je met het maken van bedrijfsplannen én financiële overzichten die gericht zijn op het heden en de toekomst. Samen met de business planner wordt in het bedrijfsplan de route uitgestippeld om de gewenste bedrijfsdoelen te halen. Hier worden tevens concrete acties aan gekoppeld. 

Deze acties worden vervolgens getoetst om te kijken of je nog op koers ligt om de doelstellingen te behalen. Anders stuur je op tijd bij.

Wanneer het bedrijfsplan staat, helpt een business planner je ook met het maken van financiële overzichten. Denk aan het opstellen van begrotingen en het budgetteren van je plannen. Want ‘hoeveel geld zit er momenteel in kas?’ Wat kan je daarmee voor de toekomst? Heb je extra geld nodig? Hoeveel en waarvoor? En op welke termijn? Door hier samen kritisch naar te kijken kun je je bedrijf weer gezond maken óf gezond laten (door)groeien. 

De business planner versus…

De ‘business planner’ is in Nederland nog een relatief onbekende term. Het heeft raakvlakken met de bekendere ondernemersadviseur, businesscoach en financieel adviseur. Maar het is zeker niet hetzelfde! Ze hebben allemaal een eigen expertise. Op welke manier ze van elkaar verschillen leg ik hieronder uit. 

…de ondernemersadviseur

Net als de business planner denkt ook een ondernemersadviseur op strategisch vlak met je mee. Samen met de ondernemersadviseur kijk je dus vooral naar de strategie van je onderneming waar je gezamenlijk een plan voor opstelt. Met als verschil dat een business planner deze strategische plannen ook in begrotingen en budgetten giet.

…de businesscoach

De naam zegt het eigenlijk al. Net als een business planner en ondernemersadviseur denkt ook een businesscoach met je mee op strategisch vlak. Wat anders is, is dat de businesscoach daarbij met name op de persoonlijke ontwikkeling van de ondernemer of het managementteam stuurt. Door je kritische vragen te stellen kom je als ondernemer tot de antwoorden waar je naar op zoek bent. Een businesscoach helpt je antwoorden te vinden op de wat, hoe en waarom van je onderneming en welke overtuigingen hierbij passen.

…de financieel adviseur

Veel ondernemers besteden hun administratie uit aan een boekhouder of accountant. Naast het inboeken van de administratie zijn er ook financieel adviseurs die met je meekijken. Hoe sta je er financieel voor? Wat zijn je omzet- en winstprognoses? Is er ruimte voor investeringen? Welke investeringen zijn dat en waarvoor kun je dan het beste kiezen, zoals op het gebied van fiscale regelingen etc. Allemaal zaken waar een financieel adviseur je mee kan helpen om je bedrijf financieel gezond te houden. 

Wil je snel en gefocust aan de slag met het behalen van je bedrijfsdoelen? Ik ondersteun je graag bij het opzetten van je bedrijfsplan door je op een heldere en oplossingsgerichte wijze advies te geven. Meer weten? Neem dan gerust contact met mij op! 

Steeds meer mensen beginnen voor zichzelf. Het afgelopen jaar startte zelfs een recordaantal mensen hun eigen bedrijf. Ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder steeg het aantal starters met 11 procent. Vooral het aantal jonge starters groeide flink. In de leeftijdsgroep tot 19 jaar zelfs met zo’n 65%. Helaas blijkt bijna de helft van de startende bedrijven niet levensvatbaar en stopt er weer mee binnen vijf jaar. Hoe zorg je ervoor dat je als ondernemer succesvol wordt en blijft?

Werken aan ondernemersvaardigheden

Twintig jaar geleden hadden we het Middenstandsdiploma en de Vestigingswet. Dat was tot eind 2000 verplicht als je een onderneming wilde starten. Het doel hiervan was om de kwaliteit van de ondernemer te waarborgen. Voor een aantal bedrijfstakken zoals de bouw-, installatie-, transport- en levensmiddelenbranche kreeg je tot 2007 van de Kamer van Koophandel alleen een vestigingsvergunning als je een middenstandsdiploma of gelijkwaardig had. In deze Vestigingswet stelde de overheid de volgende eisen. Je moest:

• over voldoende ondernemersvaardigheden beschikken;
• over een minimum aan vakkennis beschikken;
• met je onderneming kredietwaardig zijn.

Het middenstandsdiploma, ook wel Algemene Ondernemersvaardigheden (AOV) genoemd,  kon je behalen door de vakken boekhouden, bedrijfsrekenen, handelskennis, bedrijfsleer en rechts- en wetskennis te doen. Hele praktische zaken waarmee je als ondernemer in je dagelijkse bedrijfsvoering absoluut te maken krijgt. Elke ondernemer die graag succesvol wil worden zou (voldoende) basiskennis moeten hebben over dit soort zaken. Daarom zou ik het fantastisch vinden als het ondernemersdiploma opnieuw zou worden ingevoerd.

Slimmeriken zijn niet perse betere ondernemers

Voorheen gaf een HAVO-diploma met gemiddeld een 6 een vrijstelling voor het middenstandsdiploma. Dat impliceert dat je een slimmerik moet zijn om te kunnen ondernemen. Maar het opleidingsniveau zegt niets over het mogelijke succes van een ondernemer. Evenals leeftijd of beroep. Elke (startende) ondernemer heeft basiskennis nodig van het ondernemerschap. Er zijn voorbeelden genoeg van slimme mensen die geen levensvatbaar ondernemersidee of onderneming bleken te hebben én visa versa.

Als ondernemer moet je weten hoe je een administratie voert, hoe je een businessplan en bepaalde berekeningen maakt. In de praktijk zie ik te veel ondernemers met weinig kennis van financiële zaken zoals het berekenen van de kost- en verkoopprijs of het opstellen van een goed businessplan. Met alle gevolgen van dien. Dat heeft tot gevolg dat ze veel te weinig verdienen, failliet gaan omdat ze hun verdienmodel niet kunnen overzien of geen kennis hebben van administratieve taken of wet- en regelgeving. Daardoor zijn ze gevoelig voor fabels en onwaarheden, bijvoorbeeld over de bewaartermijn van bonnen en facturen. Ondernemers maken elkaar vanalles wijs. ‘Bewaar jij al je bonnen? Nee joh, die kun je allemaal weggooien want je betaalt de eerste drie jaar toch geen belasting’.

Elke ondernemer een businessplan

Daarnaast zou elke ondernemer wat mij betreft een businessplan moeten maken. Helaas wordt dit nogal eens gebagatelliseerd. Dat komt doordat het de afgelopen jaren ‘hip’ is geworden om dat niet te doen want ‘Google en Facebook deden dat ook niet’. Maar niet iedereen is Google of Facebook, dat blijkt wel uit de cijfers van het aantal bedrijven dat na een paar jaar alweer verdwenen is. Ik denk dat het geen onwil is maar dat weinig ondernemers weten hoe je zo’n plan maakt.

Uit de MKB Monitor van MKBServicedesk bleek in 2017 al dat het opstellen van een ondernemingsplan voor 44% van de ondernemers een heikel punt is. Vaak wordt gedacht dat dit alleen nodig is als je als ondernemer geld wilt lenen. Niets is minder waar. Het is ook heel belangrijk voor het succes van je onderneming omdat je zo je verdienmodel kunt overzien. Een begroting helpt je om inzichtelijk te maken op welk ‘gezond’ moment je kosten kunt maken, omzet kunt genereren en investeringen ‘moet’ doen om verder te kunnen groeien. In mijn blog ‘Groeien om te bloeien, 9 tips om mee te stoeien’, lees je daar meer over.

Het probleem is echter dat veel ondernemingsplannen veel te ingewikkeld en uitgebreid zijn. Dat is nergens voor nodig. Welke doorsnee ondernemer kan een uitgebreid marketingplan maken. En welke ondernemer kan een financieel plan uitwerken?

Het Business Model Canvas is een handige en praktische tool om je businessplan in negen stappen op één A4 te krijgen. Het geeft je ruimte en inzicht om in je eigen begrijpelijke taal in te vullen wat je wilt weten over klanten, aanbod, infrastructuur en financiële levensvatbaarheid.

Als Business Planner raad ik je dan ook aan om dit Business Model Canvas voor jezelf in te vullen. Het is een waardevolle oefening in elke fase in het ondernemerschap. Voor starters maar ook voor de meer ervaren ondernemer. Vervolgens plak je het op je koelkast, of op een ander plek waar je dagelijks mee in aanraking komt. Zo blijf je continu gefocust op het plan dat je zelf bedacht hebt en kun je het zelf monitoren en waar nodig, snel en tijdig bijstellen.

Wil je weten hoe je zo’n simpel ondernemingsplan maakt? Meer informatie en tips zijn te vinden in mijn blog ‘Hoe zet je de volgende stap in je ondernemerschap?’ Uiteraard kun je ook altijd contact met mij opnemen als je er zelf niet uitkomt.