Ben je financieel of juridisch adviseur en adviseer je klanten met een VOF, maatschap of commanditaire vennootschap? Of misschien heb je er zelf één? Dan komen er een aantal veranderingen aan die hoogstwaarschijnlijk van invloed zijn op je bedrijfsvoering. De manier waarop de zogenaamde personenvennootschap nu in de wet is vormgegeven staat namelijk onder druk. Dat komt omdat deze behoorlijk verouderd is, de huidige wet dateert nog uit de 19de eeuw. Daarom heeft Minister Dekker van Rechtsbescherming besloten om vanaf 1 januari 2021 een nieuwe wet te introduceren. Met welke wetswijzigingen krijgen deze vennoten te maken? Dat lees je in deze blog.
Personenvennootschap versus kapitaalvennootschap
De meest bekende variant is uiteraard de Vennootschap onder Firma (VOF). Zoals je wellicht weet behoort deze samen met de maatschap en Commanditaire Vennootschap (CV) tot de personenvennootschap. Dat betekent dat er een overeenkomst is aangegaan waarin duidelijk wordt beschreven welk aandeel elke vennoot in het bedrijf heeft. Dit kan bijvoorbeeld een aandeel in kapitaal, arbeid en/of winstdeling zijn. Samenwerking tussen de verschillende vennoten staat daarbij dus centraal.
Binnen een personenvennootschap zijn alle vennoten hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden die er binnen het bedrijf zijn. Binnen het Nederlandse Midden- en Kleinbedrijf (MKB) zijn ongeveer 231.000 personenvennootschappen. Vooral binnen de agrarische sector en de dienstverlening wordt hier vaak voor gekozen. Het is een populaire vorm omdat voor de oprichting geen tussenkomst van een notaris nodig is, vennoten gemakkelijk kunnen in- en uittreden en er veel vrijheid is in hoe de personenvennootschap eruit ziet.
Een kapitaalvennootschap (Naamloze Vennootschap en Besloten Vennootschap) komt door oprichting van een rechtspersoon tot stand. Hierdoor ontstaat een bedrijfsentiteit die niet gekoppeld is aan natuurlijke personen. De focus ligt op het bijeenbrengen van kapitaal, vaak in de vorm van aandelen. De rechtsentiteit draagt hierbij de schuldenlast en niet zoals bij een personenvennootschap de natuurlijke personen die het kapitaal hebben ingebracht.
Veranderingen tussen oude en nieuwe wet
Wat betreft de wetgeving personenvennootschappen gaan er wijzigingen plaatsvinden. Deze sluit namelijk niet meer goed aan bij de wensen en behoeften van ondernemers en beroepsbeoefenaren.
Momenteel worden onder de personenvennootschappen drie rechtsvormen onderscheiden. Dit zijn de VOF, de maatschap en de CV waarin de onderlinge verschillen klein zijn.
Niet zo vreemd dus dat in de nieuwe wet, die ‘wetsvoorstel modernisering personenvennootschappen’ heet, het aantal rechtsvormen wordt teruggebracht van drie naar twee. Hierin blijft alleen de rechtsvorm Commanditaire Vennootschap overeind. De VOF en de maatschap blijven qua naam wel bestaan, maar de verschillen tussen beide rechtsvormen verdwijnen en worden samengebracht onder de naam ‘Vennootschap’.
Oprichten
Huidige situatie
Vennootschap onder Firma (VOF)
- Twee of meer personen gaan door middel van een vennootschapsovereenkomst een verbintenis aan om samen bijv. arbeid/kapitaal in te brengen.
- Inschrijving in het handelsregister bij de Kamer van Koophandel is voldoende voor oprichting.
- Oprichtingseisen zijn niet verplicht.
Maatschap
- Twee of meer personen gaan door middel van een overeenkomst een verbintenis aan om samen bijv. arbeid/kapitaal in te brengen.
Commanditaire vennootschap (CV)
- Twee of meer personen gaan door middel van een overeenkomst een verbintenis aan om samen bijv. arbeid/kapitaal in te brengen.
- De commanditaire (stille) vennoot brengt alleen kapitaal in voor de oprichting, maar heeft verder geen zeggenschap of aansprakelijkheid.
Toekomstige situatie
Vennootschap en Commanditaire Vennootschap (CV)
- Maatschap en VOF komen als rechtsvorm te vervallen en krijgen de nieuwe rechtsvorm ‘Vennootschap’. De wijze van oprichting blijft in beide situaties gelijk aan de oude situatie.
Aansprakelijkheid
Huidige situatie
Vennootschap onder Firma (VOF)
- De vennoten zijn allemaal hoofdelijk aansprakelijk.
Maatschap
- De maten zijn allemaal hoofdelijk aansprakelijk.
- Wanneer één van de leden een verbintenis aangaat, kan daar de rest niet zonder meer op worden aangesproken. Dit kan alleen wanneer er sprake is van volmacht.
Commanditaire Vennootschap (CV)
- Bij deze vorm kan er ook gebruik worden gemaakt van ‘stille’ vennoten.
- Deze stelt alleen zijn/haar kapitaal ter beschikking. De stille (commanditaire) vennoot kan niet worden aangesproken op eventuele niet nagekomen verplichtingen van de beherend vennoten.
Toekomstige situatie
Vennootschap
- De personenvennootschap krijgt rechtspersoonlijkheid. Hiervoor is geen notariële akte nodig.
- Als de wederpartij de uitvoering van een opdracht specifiek aan één vennoot heeft toevertrouwd, is alleen deze vennoot (samen met de vennootschap) aansprakelijk en de andere vennoten niet. Deze vennoot is daarmee niet langer hoofdelijk aansprakelijk voor een gedeelte van de schuld, maar voor het volledige bedrag.
Commanditaire Vennootschap (CV)
- De personenvennootschap krijgt rechtspersoonlijkheid. Hiervoor is geen notariële akte nodig.
- Als de wederpartij de uitvoering van een opdracht specifiek aan één vennoot heeft toevertrouwd, is alleen deze vennoot (samen met de vennootschap) aansprakelijk en de andere vennoten niet. Deze vennoot is daarmee niet langer hoofdelijk aansprakelijk voor een gedeelte van de schuld, maar voor het volledige bedrag.
- De stille vennoot krijgt meer rechten en bevoegdheden. Zo mag hij/zij ook openbare handelingen doen op bais van volmacht zonder hiervoor aansprakelijk te zijn.
Winstverdeling
Huidige situatie
Vennootschap onder Firma (VOF)
- Verdeling van de winst wordt vastgelegd in de vennootschapsovereenkomst bij oprichting.
Maatschap
- De winst moet verdeeld worden, een afspraak om de winst slechts aan één persoon toe te laten komen is nietig. Er kan wel worden afgesproken dat één van de vennoten al het verlies zal nemen wanneer het ontstaat.
Commanditaire Vennootschap (CV)
- Verdeling van de winst wordt vastgelegd in de vennootschapsovereenkomst bij oprichting.
Toekomstige situatie
Vennootschap + Commanditaire vennootschap (CV)
- Geen wijziging ten opzichte van de huidige situatie.
Bedrijfsoverdracht of intreden nieuwe vennoot
Huidige situatie
Vennootschap onder Firma (VOF)
- De bestaande vennootschap moet worden ontbonden en er dient een nieuwe vennootschap te worden opgericht.
Maatschap
- Bij het intreden van een nieuwe vennoot wordt de huidige samenwerking ontbonden tenzij er een voortzettingsregeling is overeengekomen.
Commanditaire Vennootschap (CV)
- De bestaande vennootschap moet worden ontbonden en er dient een nieuwe vennootschap te worden opgericht.
Toekomstige situatie
Vennootschap en Commanditaire Vennootschap (CV)
- De vennootschapsovereenkomst hoeft niet meer ontbonden te worden. Men koopt of verkoopt het aandeel en niet langer de mede- eigendom in alle zaken die behoren tot het vennootschapsvermogen.
- Nieuwe vennoten treden toe op basis van de bestaande vennootschapsovereenkomst. Zij worden meteen na toetreden aansprakelijk voor alle opeisbare vorderingen.
Overlijden of uittreden vennoot
Huidige situatie
Vennootschap onder Firma (VOF)
- Vennootschap houd op te bestaan. De huidige vennootschapsovereenkomst wordt ontbonden.
- De aansprakelijkheid is blijvend voor de schulden die gemaakte zijn tijdens de afwezigheid van de vennoot.
Maatschap
- De samenwerking wordt ontbonden tenzij er een voortzettingsregeling is overeengekomen.
- Bij overlijden van een maat nemen de erfgenamen de positie van de overleden maat in. Daarna vindt er meestal ontbinding van de maatschap, dan wel voortzetting in een andere samenstelling plaats.
Commanditaire Vennootschap (CV)
- Vennootschap houd op te bestaan. De huidige vennootschapsovereenkomst wordt ontbonden.
- De aansprakelijkheid is blijvend voor de schulden die gemaakt zijn tijdens de afwezigheid van de beherend vennoot.
Toekomstige situatie
Vennootschap en Commanditaire Vennootschap (CV)
- Uittreding van vennoten leidt niet meer tot tot ontbinding van de hele personenvennootschap, zonder dat je daarvoor, zoals nu, allerlei ingewikkelde clausules moet opstellen. De huidige vennootschap blijft bestaan.
- Na uittreding blijft de vennoot nog tot vijf jaar erna aansprakelijk voor verplichtingen uit de vennootschap.
- Bij overlijden van een vennoot blijft de huidige vennootschap bestaan.
Bron: Wet & Recht en Rijksoverheid
De nieuwe wet moet het voor mensen gemakkelijker maken toe te treden tot een bestaande vennootschap. Daarnaast moet deze wet voorkomen dat een vennootschap ophoudt te bestaan wanneer één van de vennoten of maten overlijdt. Bedrijfsoverdracht aan overige en/of nieuwe vennoten moet zo dus gemakkelijker worden.
Een ander voordeel van de nieuwe situatie is de rechtspersoonlijkheid. Daardoor kunnen er goederen op naam van de vennootschap worden gesteld. Ook zal het voor een bank aantrekkelijker zijn om een financiering te verlenen. Er kan bijvoorbeeld een pandrecht op de verhouding tussen de vennoot en vennootschap worden gevestigd.
Het grootste voordeel van dit nieuwe wetsvoorstel is de zekerheid die het biedt voor de vennoten onderling en de schuldeisers. Doordat de vennootschap ook een rechtspersoon wordt kan gemakkelijker inzichtelijk worden gemaakt wat eigendom is van de vennootschap en wie de vennoten zijn. Wanneer schulden niet op de rechtspersoon kunnen worden verhaald kan er aanspraak worden gemaakt op het privévermogen van de vennoten.
Wat niet verandert is dat er bij het oprichten van een personenvennootschap nog steeds een vennootschapsovereenkomst nodig is waarin maten of vennoten elkaar verplichten kennis, kunde, geld etcetera in te brengen. Je hoeft met de nieuwe wet, net zoals dat nu al het geval is, geen akte op te laten stellen om je bedrijf op te richten. Als vennoten ben je namelijk verplicht onderling verantwoording aan elkaar af te leggen over de koers en kosten van je onderneming.
Inspraak op het wetsvoorstel
Momenteel wordt het wetsvoorstel via internet geconsulteerd zodat burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties hierover hun ideeën kenbaar kunnen maken. Op die manier wil de overheid het wetgevingsproces transparanter maken. Door het wetsvoorstel ter consultatie voor te leggen wil de overheid gebruik maken van de kennis en ideeën die in de markt beschikbaar zijn. Burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties kunnen zo meepraten waardoor de wet mogelijk beter uitvoerbaar en hanteerbaar wordt.
De nieuwe risico’s in kaart
Heb je klanten met een VOF of een maatschap of gaat deze wet voor jezelf veel veranderen? Geen nood, want de huidige rechtsvorm kan gewoon blijven bestaan. Er hoeft dus niet worden overgegaan naar de nieuwe rechtsvorm ‘vennootschap’. De huidige vennootschap kan vormvrij worden aangegaan zodat deze gemakkelijker aansluit bij de nieuwe wetgeving omtrent personenvennootschappen.
Deze veranderingen zijn een goede aanleiding om nog eens aan tafel te gaan met klanten waarvoor de wijzigingen gelden. Neem de huidige vennootschapsovereenkomst nog eens met hen door. Bekijk op welke punten deze overeenkomst kan worden aangepast zodat deze past bij de wetswijzigingen en risico’s die op 1 januari 2021 ingaan.
Tevens is het een goed moment om samen andere mogelijke risico’s te inventariseren. Denk daarbij aan langdurige afwezigheid van één of meerdere vennoten of maten waardoor de vennootschap tijdelijk stuurloos kan worden. Dit kan door langdurige ziekte, overlijden of ongepland lang verblijf in het buitenland zijn. Hoe gaan de vennoten of maten hiermee om? Hebben zij hiervoor al iets geregeld in de vennootschapsovereenkomst? Zo niet, dan is het interessant om een ondernemingsakte op te stellen. In deze akte wordt vastgelegd wie verantwoordelijk is voor wat en waar bijvoorbeeld belangrijke documenten en wachtwoorden terug te vinden zijn. Het opstellen ervan gaat per rechtsvorm en natuurlijke persoon. De ondernemingsakte sluit perfect aan bij de nieuwe rechtsvorm ‘vennootschap’ die per 1 januari 2021 ingaat.
Wil je alles goed regelen voor jezelf en/of je klanten? Of wil je meer weten over de ondernemingsakte? Neem dan gerust contact met mij op!
Geef een reactie